รีวิว AlDente App สำหรับยืดอายุการใช้งานแบตบน Macbook

เราซื้อ Macbook มาใช้งาน ราคาแพงแสนแพง เราย่อมอยากใช้งานมันให้ยาวนานที่สุดอยู่แล้ว หนึ่งในอุปกรณ์ภายในเครื่องที่มักจะพังเป็นอันดับต้น ๆ เลยคือ Battery นั่นเอง วันนี้เราจะมาแนะนำ App อย่าง AlDente ที่จะเข้ามาช่วยถนอม Battery ของเราให้มีอายุยาวนานขึ้นได้

AlDente และการ Limit ระดับ Battery

AlDente เป็น App บน macOS ที่ทำหน้าที่เป็นโปรแกรมควบคุมการชาร์จของ Battery บนเครื่องของเราได้ จากเดิมหากเราเสียบชาร์จ Macbook มันจะชาร์จจนไปถึง 100% หรือ ถ้าเราเปิดใช้งานตัวเลือก Optimised Battery Charging มันจะชาร์จถึง 80% แล้วพอใกล้เวลาที่เราจะใช้งานเครื่องอีกครั้ง มันจึงจะเริ่มชาร์จกลับไปที่ 100% ให้เพื่อเป็นการถนอม Battery ไม่ให้อยู่ในสภาวะที่เครียดเป็นเวลานาน แต่มันก็จะมีปัญหาในการใช้งานบางแบบอยู่ ซึ่ง AlDente มันจะเข้ามาช่วยเราได้ตรงนี้

Feature แรกคือ การควบคุมการชาร์จ เราสามารถกำหนดระดับของ Battery ที่เราต้องการชาร์จได้ เมื่อ Battery ถูกชาร์จไปถึงระดับที่เราตั้งไว้แล้ว มันจะหยุดชาร์จทันที เช่นเราอาจจะปรับเอาไว้สัก 80% ซึ่งเป็นระดับที่กำลังดีสำหรับการถนอม Battery ของเรา เมื่อมันชาร์จถึง 80% มันก็จะหยุดจ่ายไฟเข้าไปในแบต และใช้ไฟจาก Adapter ต่อไปเสมือนตอนที่ Battery เราเต็มแล้วนั่นเอง

เหตุผลที่ Feature นี้ช่วยถนอมแบตได้เป็นเพราะ Battery ที่อยู่บน Macbook ทั้งหลายเป็น Li-ion Battery ที่มันจะชอบช่วงของแบตอยู่ที่ประมาณ 20-80% หากมากกว่านั้น หรือน้อยกว่านั้น มันจะทำให้ Battery เกิดความเครียด ส่งผลโดยตรงต่ออายุการใช้งานได้ ทำให้การจำกัดช่วงการชาร์จให้อยู่ในช่วงนี้นั้น ก็จะทำให้ยืดอายุการใช้งานได้นั่นเอง

แต่ถ้าเกิด เราบอกว่า เราจะต้องใช้แบตจริง ๆ เช่นเราต้องออกไปทำงานข้างนอก เราสามารถกด Top-up เพื่อบังคับให้มันชาร์จถึง 100% ได้ด้วยนะ ตรงนี้เราแนะนำว่า ให้ใช้งานเฉพาะวันที่เราจะออกไปข้างนอก และต้องใช้เครื่องนานจริง ๆ

Automatic Discharge และ Sailing Mode สำหรับเครื่องที่เสียบคาตลอด

อีกหนึ่งปัญหาสำหรับ Macbook ที่เสียบคาไว้ตลอดคือ แบตจะถูกชาร์จจนเต็ม 100% และจะถูกคาไว้แบบนั้นไม่ได้ใช้งาน จากที่บอกไปว่า หาก Battery อยู่ในระดับที่ไม่เหมาะสมนาน ๆ ทำให้อายุการใช้งานสั้นลง และอีกผลกระทบที่น่ากลัวคือ มันอาจจะทำให้ Battery บวมจนสร้างความเสียหายให้กับชิ้นส่วนอื่น ๆ ของเครื่องเราได้

AlDente ช่วยเราได้ในเรื่องนี้ด้วย Feature ที่ชื่อว่า Automatic Discharge ที่เมื่อ Battery อยู่ในระดับที่เกินกว่าที่เราตั้งไว้ มันจะบังคับให้เครื่องใช้ไฟจาก Battery ทั้ง ๆ ที่เรายังคงเสียบ Adapter อยู่ จะทำให้แบตของเราอยู่ในระดับที่เราต้องการได้ แต่ทริกที่เราอยากแนะนำสำหรับเครื่องที่เสียบคาไว้คือ นาน ๆ ครั้งให้เรา Set Charge Limit ไปต่ำสุดที่ 20% จะทำให้ AlDente มัน Discharge Battery ของเราทำให้ Battery ไม่อยู่นิ่ง ๆ นานเกินไปจนอาจเกิดความเสียหายได้ และเมื่อการ Discharge หยุด เราค่อยปรับกลับไปที่ 80% เหมือนเดิม เท่านี้มันก็จะเริ่มชาร์จ Battery กลับไปที่เดิม

นอกจากนั้น Battery เวลาที่เราไม่ได้ใช้ จริง ๆ แล้วมันจะเกิดการ Discharge อยู่ตลอดเวลาในปริมาณเล็กน้อยมาก ๆ แต่ถ้าเราไม่ได้ใช้แบตนานจริง ๆ มันอาจจะหายได้ในระดับหลักเปอร์เซ็นต์ได้เลย เช่น เราอาจจะชาร์จเก็บไว้ที่ 90% แต่พอสัก 3 เดือนเรากลับมาดูมันอาจจะเหลือ 86% แบบนั้นได้เลย ซึ่งโดยปกติ เมื่อเครื่องมันเห็นว่าระดับมันต่ำกว่าที่ตั้งไว้มันจะเริ่มชาร์จต่อทันทีให้กลับไปที่เดิม เช่น เราตั้งไว้ 90% แต่พอหายไปเหลือสัก 89% มันก็จะชาร์จกลับไปเป็น 90% ทำให้เราไม่ค่อยเห็นเครื่องที่เสียบทิ้งไว้เจออาการของการที่แบตคลายประจุจนเหลือต่ำกว่าที่เราชาร์จไว้นั่นเอง

ถามว่า มันเป็นเรื่องดีมั้ยที่ทำแบบนี้ ข้อดีมันก็มีคือ Battery มัน Standby รอเราตลอดเวลา เผื่อเราจะต้องรีบถอดเอาไปทำงาน มันก็จะอยู่ในระดับที่เราตั้งไว้เสมอ ๆ แต่แลกมากับความเสื่อมที่อาจจะเร็วขึ้นมา เพราะมันเกิด Micro-Charge หรือการชาร์จทีละนิด ๆ บ่อย ๆ ได้ ทำให้ AlDente มีตัวเลือกที่ชื่อว่า Sailing Mode

ภายใน Sailing Mode เราสามารถกำหนดระดับความแตกต่างที่ Battery จะเริ่มชาร์จอีกครั้งได้ เทียบกับ Charge Limit ที่เราตั้งเอาไว้ เช่น เราตั้ง Charge Limit ไว้ที่ 80% และเราตั้งความต่างใน Sailing Mode อยู่ที่ 10% หาก Battery มันเกิดการคลายประจุจนต่ำกว่า 80% มันจะยังไม่เริ่มชาร์จกลับเข้าไป มันจะรอจนกว่าแบตจะลงไปอยู่ที่ 70% มันถึงจะเริ่มชาร์จกลับไปที่ 80% ทำให้ไม่เกิดอาการ Micro-Charge บ่อย ๆ

Hardware Battery Percentage

ใน Document ของ AlDente บอกว่าโดยทั่วไป macOS จะไม่ได้รายงานระดับของ Battery ที่ตรงมาก อาจจะต่างกับความเป็นจริงประมาณ 2-7% แต่ใน AlDente เขามี Feature ที่ชื่อว่า Hardware Battery Percentage ที่มันจะรายงานจากการเข้าไปอ่านที่ BMS โดยตรง ทำให้เราได้ค่าที่ตรงกว่าเดิมเยอะมาก

จากประสบการณ์ที่ได้ลองใช้กับเครื่องตัวเองพบกว่า มันรายงานน้อยกว่าประมาณ 2-3% ได้เลย เราเองก็สงสัยเหมือนกันนะว่า ทำไม Apple ถึงไม่รายงาน Battery ตามความเป็นจริง แต่เราเดาว่า เพื่อไม่ให้เราใช้ Battery อยู่ในค่าที่ไม่ควรจะอยู่นาน ๆ เหมือนกับบางคนที่ชอบตั้งนาฬิกาให้เร็วขึ้น เพื่อให้รีบออกไปทำงานมั้งนะ แต่เอาเข้าจริง ไม่ว่ามันจะอ่านจาก BMS อะไรหรือไม่ ส่วนตัวเราแล้ว เราก็ยังไม่แน่ใจนะว่าค่าที่ AlDente อ่านออกมามันจะตรง หรือจริงมากน้อยขนาดไหน แต่เราเดาว่า มันน่าจะบอกค่าที่น่าจะแม่นกว่าละมั้งนะ

นอกจากนั้น มันยังแสดงค่าที่อ่านได้จาก Sensor ของ Battery ได้อีก สำคัญมาก ๆ คือ Battery Health เราจะได้เห็นว่า Battery ของเราเสื่อมไปมากน้อยขนาดไหน จริง ๆ แล้ว หากเรามี AppleCare+ และ Battery Health ต่ำกว่า 80% เราสามารถเอามันไปเคลมได้ฟรีเลยนะ

และที่เราชอบมาก ๆ คือ Power Flow ที่แสดงการจ่ายไฟว่า ตอนนี้เราใช้ไฟจากแหล่งไหน ขนาดเท่าไหร่ เช่น สมมุติว่า เราเสียบ Adapter อยู่มันจะขึ้นให้เราเห็นเลยว่าตอนนี้เครื่องของเราใช้กำลังไฟอยู่ที่เท่าไหร่ และเข้าแบตอยู่ที่เท่าไหร่ออกมาให้เราเห็นเลย เป็นอะไรที่ชอบมาก ๆ

สรุป

AlDente เป็น App สำหรับผู้ใช้ Macbook ตัวนึงที่ควรมีติดอยู่ในเครื่องมาก ๆ มี Feature ตั้งแต่การบอกสถานะของ Battery เรา จนไปถึงการ Take Action เพื่อถนอม Battery ของเราได้อีก โดยที่เราไม่ต้องทำอะไรมาก แค่เราตั้งค่าเอาไว้ ที่เหลือมันจัดการให้เราเองหมดเลย เราเคยลองไปถามเพื่อนหลาย ๆ คนที่ใช้ AlDente มาหลายปี ทุกคนบอกเหมือนกันหมดเลยว่า Battery Health ลดลงเร็วกว่าเครื่องก่อนหน้าที่ไม่ใช้ AlDente เยอะพอสมควรเลย แต่ก็นะ เราก็ไม่รู้ว่า พอเป็นรุ่นใหม่ Battery คุณภาพดีกว่ามันเลยเสื่อมช้ากว่า หรือเป็นเพราะ AlDente จริง ๆ