3 Smart Home Automation ช่วยประหยัดไฟได้จริง

หลาย ๆ คนอาจเข้าใจว่า Smart Home มันเข้ามาช่วยเราแค่ ทำให้เราไม่จำเป็นต้องเดินไปเปิดปิดไฟเอง พูดง่าย ๆ คือ ทำให้เราสะดวกสบายมากขึ้น แต่อีกแง่หนึ่งของ Smart Home ที่หลาย ๆ คนอาจยังไม่เห็นเป็นรูปธรรมเท่าไหร่คือ การประหยัดไฟฟ้า วันนี้เราจะมาแชร์ 3 Automation ที่เราใช้จริงในบ้านของเรา และ ประหยัดไฟได้จริง พร้อมเอาข้อมูลมาวิเคราะห์กันดูว่า มันช่วยเราประหยัดไฟได้เดือนละเท่าไหร่กัน

ปล. ตัวเลขที่เห็นมาจากข้อมูลจริงจากในบ้านเราเอง โดยการ Query ขึ้นมาจาก InfluxDB ผ่าน Grafana แล้วให้มันช่วย Transform กับคำนวณให้ออกมาขำ ๆ ได้อยู่

ระบบเปิดปิดพัดลมตู้ Rack

ที่บ้านเราอุปกรณ์ Network ทั้งหมด ถูกใส่ไว้ในตู้ Rack เพื่อความสะดวกในการ Maintenance เมื่อใส่อุปกรณ์เข้าไปเยอะ ๆ ย่อมทำให้เกิดความร้อนจากการทำงานแน่นอน ดังนั้น เราจึงต้องติดพัดลมเข้าไปเพื่อช่วยระบายอากาศไป 1 ตัว แต่ถ้าเราเปิดพัดลมตลอดเวลา มันจะกินไฟมากขึ้นกว่าตอนไม่เปิดแน่นอน

ทำให้เราคิดว่า เราจะทำยังไงเพื่อจะลดเวลาในการเปิดพัดลมได้บ้าง เลยกลับไปที่ต้นเหตุการติดพัดลมนั่นคือ อุณหภูมิ เรามี อุณหภูมิภายในที่เรารับได้อยู่ว่าไม่ควรเกินเท่าไหร่ เราเลยใช้ อุปกรณ์ 2 ชิ้นด้วยกันคือ Smart Plug สำหรับเสียบกับพัดลมในตู้เพื่อสั่งเปิดปิดผ่าน WiFi หาซื้อได้ตามร้านออนไลน์ทั่ว ๆ ไป เราใช้ของ Sonoff เพราะมันเสถียรกับ Home Assistant ที่สุด และ Sensor อุณหภูมิ มีหลายตัวเลือกมาก แต่พอดีว่า เรามี ESP8266 + DHT22 เหลือในบ้านพอดี เลยเอามา Flash ESPHome แล้วต่อเข้า Home Assistant

ในการที่เราจะสั่งเปิดปิดพัดลมได้จากอุณหภูมิ เราจำเป็นต้องมีค่าอุณหภูมิที่เราต้องการให้มัน Trigger เปิดพัดลมขึ้นมาเราเรียกว่า Upper Limit และ จะต้องเปิดพัดลมจนถึงเมื่อไหร่ เราใช้ค่าอุณหภูมิเช่นกัน เลยเรียกว่า Lower Limit เราตั้งอยู่ที่ 49 - 42 องศาเซลเซียส ที่เหลือ เราแค่ตั้ง Automation ใน Node-red ถ้ามีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ กับเช็คว่าพัดลมเปิดอยู่มั้ย ก็ปรับไป

นอกจากนั้น เรามีระบบ Solar เราอาจจะอยากจะให้มันทำงานเฉพาะเมื่อ Solar Cell มันผลิตไฟได้เกินความต้องการเพื่อให้เราใช้ไฟจาก Solar ได้มากขึ้น

มาที่ข้อมูลกันดีกว่า โดยทั่ว ๆ ไปอุปกรณ์ใน Rack ทำงานอยู่ประมาณ 31W และเมื่อพัดลมทำงานมันจะเด้งไปประมาณ 52W นั่นแปลว่า คิดเร็ว ๆ พัดลมใช้อยู่ประมาณ 21W ด้วยกัน และเราเข้าไปเช็ค ในเดือน กันยายน 2023 เวลาที่พัดลมทำงานมีทั้งหมด 15.6% จากเวลาทั้งหมด (ส่วนใหญ่พัดลมจะทำงานช่วงกลางวัน เป็นระยะ ๆ มากกว่า กลางคืนอากาศมันเย็นด้วย กลายเป็นว่าเงียบสบายไปเลย) และ ไฟทั้งเดือน Rack ใช้ไป 29.58 kWh

ถ้าเราคำนวณขำ ๆ จากกำลังไฟ ถ้าเราเปิดพัดลมตลอด น่าจะทำงานเฉลี่ยอยู่ 0.052 kWh ทำให้ 1 เดือน จะใช้อยู่ 37.44 kWh ทำให้ส่วนต่างอยู่เดือนละ 7.86 kWh คิดเป็นค่าไฟเดือนละ 42.44 บาทด้วยกัน

เปิดปิด Lightstrip

ในบ้านเรามีการติดพวก Lightstrip หลายจุดมาก ๆ เช่น ฝ้าเพื่อสร้างบรรยากาศ และ หลังทีวีทั้งหลาย ถ้าเราไม่อยู่บ้าน เราจะสร้างบรรยากาศให้ใครใช่มะ ดังนั้นถ้าเราไม่อยู่บ้าน การปิดไฟน่าจะทำให้เราประหยัดไฟได้

Automation นี้ไม่ยากมาก เราใช้ Device Tracker จาก UniFi Integration เมื่อเราอุปกรณ์เราเชื่อมต่อกับ WiFi บ้านเรา มันจะเปลี่ยน Status เป็น Connected ซึ่งการที่เราจะเชื่อมต่อ WiFi บ้านเราได้ แน่นอนว่า เราจะต้องอยู่ในบ้าน หรือใกล้ ๆ บ้านเพียงพอที่จะต่อ WiFi ได้ ทำให้เป็น Tracker ที่ดี เพราะถ้าเราใช้ GPS มันต้องอ่านตลอดเวลา และมันจะกินแบตเราเยอะมาก เลยทำให้เป็นตัวเลือกที่เราไม่เอาแน่นอน

Automation ที่เราใช้งานคือ เราตั้งค่าว่า ถ้าไม่มีคนที่เรากำหนดไว้อยู่ในบ้าน เราจะให้มันปิด Lightstrip ไปง่าย ๆ

เราทดลองวัดไฟจาก Lightstrip ทั้งบ้าน แบบเปิดความสว่างสูงสุดรวม ๆ กันอยู่ที่ 134W (ไม่รวมพวกหลังทีวี) ดังนั้น ถ้าเราเปิด 1 ชั่วโมง จะใช้พลังงาน 0.134 kWh ถ้า 1 เดือน คูณ 24 และ 30 เข้าไป จะใช้ 96.48 kWh ซึ่ง บ้านเราอยู่กันจริง ๆ จากข้อมูลของเดือนกันยายน 2023 โดยเฉลี่ย 16.4 ชั่วโมงต่อวัน ทำให้ 1 เดือนถ้าเราใช้ Automation เราจะเหลือเดือนละ 65.93 kWh ต่อเดือน หรือหายไป 30.55 kWh คิดเป็นเงินประมาณ 162 บาทต่อเดือน

ปิดปลั๊กไฟอัตโนมัติเมื่อเราไม่อยู่บ้าน

ท้ายสุด คือ การถอดปลั๊กเมื่อเราไม่ใช้งาน จริง ๆ เรื่องนี้ภาครัฐ และ เอกชนหลาย ๆ เจ้า เขาประชาสัมพันธ์เรื่องนี้เยอะมาก ๆ ซึ่งแน่นอนว่า บางที ถ้าเราจะถอดปลั๊กทุกอุปกรณ์ที่เราใช้เสร็จ และ เสียบเมื่อจะใช้ทุกอย่างเลย มันแอบเป็นเรื่องยาก แต่เพราะ Smart Plug มันเข้ามาช่วยได้เยอะมาก

เราทำ Automation เหมือนกับตัว Lightstrip เป๊ะ ๆ คือ เมื่อไม่มีคนอยู่บ้านเราจะให้อุปกรณ์ที่เชื่อมต่อ Smart Plug บางตัวปิดไป เช่นพวก TV Set, เครื่องทำกาแฟ และอื่น ๆ ที่ไม่ใช่อุปกรณ์ Network และกล้องวงจรปิด และเมื่อเรากลับบ้านมา เราสั่งให้มันเปิดกลับมาแค่นั้น ดังนั้น เวลาเราอยู่บ้าน มันจะไม่มีผลกระทบอะไร ระบบรักษาความปลอดภัยก็ยังทำงานอยู่เหมือนเดิมหมด

หลังจากที่เราทำ Automation กับอุปกรณ์ทั้งหมดจริง ๆ (ก่อนหน้านี้ เราทำแค่บางตัวที่เห็นชัด) ทำให้ต่อเดือน เราประหยัดไฟหายไปอยู่ที่ประมาณ 32.5 kWh หรือคิดเป็นเงินประมาณ 172.25 บาทต่อเดือน

สรุป

จากเดิมเมื่อเราใช้ Smart Home เพื่อสร้างความสะดวกสบายเท่านั้น แต่จริง ๆ แล้ว มันยังช่วยให้เราประหยัดไฟได้ด้วย จากข้อมูลของบ้านเราเอง เอาจริง ๆ เรายังตกใจเลยว่า แค่ Lightstrips ที่เราติดตามบ้านมันกินไฟได้เยอะขนาดนั้นเลยเหรอ เมื่อเราใช้ 3 Automations ที่เราเอามาเล่าในวันนี้ ทำให้เราใช้พลังงานลดลง 70.91 kWh หรือคิดเป็นเงินประมาณ 376.69 บาทต่อเดือน ถึงจะดูเล็กน้อย แต่อย่างน้อยคิดซะว่าเป็นเงินกินหนมละกัน